Czasowniki rozdzielnie złożone - o co tu chodzi ?
W każdym języku w zdaniach najważniejsze są czasowniki.
Musimy pamiętać że w j.niemieckim czasowniki wystepują również jako czasowniki rozdzielnie złożone,
czyli - czasownik niemiecki może się składać z dwóch części, które w zdaniu ulega rozdzieleniu.
Czasownik rozdzielnie złożony to
czasownik główny i dodany przedrostek.
najczęściej spotykane przedrostki to :
ab-, an-, auf-, aus-, bei-, ein-, los-, mir-, mit-, nach-,
her-, hin-, um-, vor-, weg-, zu-, zurück-,
1.
Należy pamiętać że po dodaniu przedrostka czasownik zmienia
swoje znaczenie :
przykład
machen – robić
aufmachen - otwierać
2.
Użycie czasownika rozdzielnie złożonego w zdaniu :
Możemy go użyć w "całości" czyli w bezokoliczniku :
Können Sie mir die Türe aufmachen?
Może mi Pani otworzyć drzwi ?
Einschlafen - zasypiać
Ich kann heute nicht einschlafen.
Nie mogę dziś zasnąć.
ale również rozdzielamy ten czasownik i przedrostek
zawsze stawiamy na końcu zdania.
Mach die Tür auf.!
Otwórz drzwi !
Ich mache die Türe auf.
Otwieram drzwi.
der Junge schlaft ein.
Chłopak zasypia
3.
Czasownik rozdzielnie złożony w czasie przeszłym :
Aby utworzyć czasownik rozdzielnie złożony w czasie przeszłym
dodajemy przedrostek - ge- za przedrostkiem tworzącym
czasownik rozdzielnie złożony.
aufgemacht
Er hat die Türe aufgemacht
On otworzył drzwi.
Inne przykłady gdzie przedrostek stawiamy na koniec zdania :
abholen
Ich hole dich um zwei Uhr ab.
Odbiorę Cię o drugiej.
Anrfufen
Rufst du Kasia an ?
Zadzwonisz do Kasi ?
vorstelle
Ich stelle Dir meine Freundin vor.
Przedstawiam Tobie moją przyjaciółkę.
Er steht jeden Tag um 7 Uhr auf.
On wstaje każdego dnia o 7 godzinie.
zumachen (zamknąć)
Mach bitte das Fenster zu!
Proszę zamknąć okno
Einschlafen - zasypiać
der Junge schlaft ein.
Chłopak zasypia
Vorstelle - przedstawiać
Ich stelle Dir meine Freundin vor.
Przedstawiam Tobie moją przyjaciółkę.
mitnehmen – zabrać ze sobą
Ich nehme einen Regenschirm mit.
Zabieram ze sobą parasol.
W czasie teraźniejszym
Czasowniki rozdzielnie złożone odmieniamy do osoby :
ich mache auf - ja otwieram
du machst auf - ty otwierasz
er/sie/es macht auf - on/ona/ono otwiera
wir machen auf - my otwieramy
ihr macht auf - wy otwieracie
sie/Sie machen auf - pan/pani/Państwo otwiera/otwierają
W czasie przeszłym odmieniamy czasownik posiłkowy
a czasownik rozdzielnie złożony zostaje w bezokoliczniku -
dodajemy tylko przedrostek „ge” za przedrostkiem
tworzącym czasownik rozdzielnie złozony
Ich habe aufgemacht
du hast aufgemacht
er/sie/es hat aufgemacht
wir haben aufgemacht
ihr habt aufgemacht
sie/Sie haben aufgemacht